Okluzja, a bóle głowy i stawu skroniowo-żuchwowego

Okluzja to relacja pomiędzy zębami górnymi i dolnymi jak również prawidłowe ułożenie stawu skroniowo-żuchwowego wraz z prawidłowym napięciem mięśni. Choroba okluzyjna to destrukcyjne następstwo zaburzonej harmonii, objawiająca się między innymi ścieraniem zębów. Nieleczona choroba okluzyjna grozi nawet utratą zębów. W naszej przychodni kładziemy szczególny nacisk na leczenie w prawidłowej okluzji. Objawami, które powinny wzbudzić niepokój, są: ruchomość zębów, nadwrażliwość na zimno lub ciepło, oraz ból przy nagryzaniu. Często towarzyszą im również bóle mięśniowe albo migreny. Warto zapytać np. swojego partnera albo partnerki, czy przypadkiem nie zdarza nam się zgrzytać w nocy podczas snu. Może ona być przyczyną pękania szkliwa, koron lub mostów protetycznych. Nie jest to wina nieprawidłowo wykonanej pracy, ale pracy mięśni pacjenta.

Jeśli masz jeden z poniższych objawów :

• Bóle głowy, migrenę
• Bóle stawu skroniowo-żuchwowego
• „Przeskakiwanie” i trzaski w stawie skroniowo – żuchwowym
• Problem z utrzymaniem wypełnień. Wypadają wypełnienia
• Stracie patologiczne zębów
• Zgrzytanie zębów

To najprawdopodobniej możesz mieć nieprawidłową okluzję.

Lekarz, przeprowadzi z Tobą wywiad w tym kierunku. 

Stosujemy dwie metody leczenia zaburzeń okluzji:

1. Deprogramacja zgryzu
2. Zgryz neuromuskularny.

Celem obu metod jest ustalenie prawidłowego położenia żuchwy względem szczęki.

Zanim jednak do tego dojdzie trzeba rozluźnić mięśnie, które latami przyzwyczaiły się do takiego a nie innego ustawienia - przez co bez interwencji z zewnątrz będą dążyły do powrotu do starej sytuacji. Uzyskuje się to jedną z ww metod.

Po co nam to? Co możemy zyskać?

• młody wygląd – podniesienie zgryzu powoduje wydłużenie twarzy co skutkuje np.: wygładzeniem zmarszczek.
• stabilne wyniki leczenia – wypełnienia nie wypadają, nie ma przeciążonych zębów. Nie ma sensu zakładać wypełnień bez poprawy zgryzu - z przeciążonego zęba wypełnienie wypadnie prędzej czy później.
• usunięcie dolegliwości bólowych ze strony stawów
• eliminacja nocnego zgrzytania zębów – przyczyny starcia patologicznego zębów
• eliminacja bóli napięciowych głowy
• eliminacja przyczyn starcia patologicznego zębów
• eliminacja możliwości recesji dziąsłowych – bo nie ma przeciążeń zębów. Zęby nie osłabiają się.
• choroby ENDO z przeciążenia (szczególnie dolne siekacze). Zmiany okołowierzchołkowe, martwica miazgi z przeciążenia
• eliminacja skutków wad zgryzu. Kompensacja wady zgryzu przez co leczenie orto staje się dla części przypadków zbędne.

Stawy skroniowo-żuchwowe

Stawy skroniowo-żuchwowe (ssż). Dlaczego są tak ważne?

Stawy skroniowo-żuchwowe są najczęściej używanymi stawami w naszym organizmie. Problemy z zaburzeniami w ich funkcjonowaniu dotyczą ok. 80-90 % populacji, różnią się stopniem zaawansowania. Zaburzenia okluzji - prawidłowego zgryzu nasilają się lub uwidaczniają w okresie wzmożonego stresu, stanowią tym samym poważny problem społeczny.

Dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych

Stawy skroniowo-żuchwowe odpowiedzialne są za właściwe funkcjonowanie i przyczep dolnej szczęki (żuchwy) do czaszki. Jeśli pomiędzy zębami szczęki i żuchwy występuje niewłaściwy kontakt, mamy wówczas do czynienia z chorobą okluzyjną.

Objawy choroby okluzyjnej:

• dyskomfort lub ból podczas żucia pokarmów
• bóle głowy, zwłaszcza poranne; niewiadomego pochodzenia, często omyłkowo brane za migrenowe
• szumy w uszach
• silne zużycie lub zepsucie zębów
  • ścieranie zębów
  • nadwrażliwość zębów
  • zniszczenia prac protetycznych (pękanie koron, mostów, licówek, odpryski porcelany)
  • złamania zębów
  • ubytki przyszyjkowe
  • ból zębów - bez wyraźnej przyczyny
  • pękanie szkliwa
• zgrzytanie zębów (bruksizm)
• zaciskanie zębów
• niepowodzenia ortodontyczne, w tym dolegliwości bólowe po leczeniu ortodontycznym
• nieprawidłowa praca stawów skroniowo-żuchwowych:
  • trzaski w stawach
  • przeskakiwanie żuchwy podczas szerokiego otwarcia
  • zawieszenie lub zablokowanie żuchwy
  • ograniczona możliwość otwarcia szczęki i żuchwy
  • zbyt silny nacisk szczęki i żuchwy powodujący ból
  • poranne zmęczenie mięśni twarzy
  • przeciążenia mięśni prowadzące do bólu głowy i mięśni szyi
  • ból stawu
• powstanie przerw między zębami.
• uczucie napiętych mięśni twarzy.
• kruszące lub nawet pękające zdrowe zęby.
• ubytki tzw. klinowe (przyszyjkowe)

Objawy te mogą rozszerzyć się o rejon szyi, karku, pleców i prowadzić do bolesnego i przewlekłego zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego.

Ból głowy? To nie musi być migrena

Przyczyny dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Do głównych przyczyn dysfunkcji (zaburzeń) w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych i mięśni żucia wymienia się:

• nieprawidłowe warunki zwarciowe - wadliwe kontakty zwarciowe zębów szczęki i żuchwy jako efekt leczenia stomatologicznego, protetycznego oraz ortodontycznego
• wady zgryzu
• wady postawy ciała
• urazy mechaniczne w obrębie głowy, a szczególnie szczęki
• czynnik psychogenny (np. silny uraz psychiczny)
• silny, długotrwały stres
• parafunkcje (obgryzanie paznokci, nagryzanie warg, policzków, ołówków oraz bruksizm - zgrzytanie i zaciskanie zębów)
• utrata zęba a w konsekwencji przesuwanie się innych zębów.
• krzywo wyrzynające się ósemki.
• brak uzupełnień po stracie zębów (np. implant).
• niedopasowane, zbyt wysokie wypełnienia.
• płaskie, źle wykonane plomby o innym kształcie niż naturalny ząb.

Jak pomóc pacjentowi, który odczuwa dolegliwości związane ze stawem skroniowo-żuchwowym? Jest to możliwe dzięki pełnej analizie problemów pacjenta, z wykorzystaniem ruchomej platformy zwanej Deprogramatorem Koisa. Lekarze stomatolodzy w naszej przychodni poprzez deprogramację planują leczenie pacjenta w sposób optymalny, komfortowy i zupełnie pozbawiony ryzyka, a rekonstrukcja zgryzu umożliwia wyeliminowanie uciążliwych dolegliwości.

Deprogramacja wg dr Johna Kois'a

Co to jest deprogramator Koisa?

Jest to ruchoma platforma, złożona z akrylowej płytki spiętej drutem na łuku zębowym, umieszczana na podniebieniu - z wystającą wypustką z przodu. Umożliwia ocenę stabilności zgryzu pacjenta. Służy do skopiowania położenia szczęk względem stawów, niezależnie od pozycji zębów.

 

Jak działa deprogramator Koisa?

Za każdym razem kiedy żujemy pokarm, musimy dopasować swoją żuchwę do zębów w szczęce górnej. Jeśli to dopasowanie nie jest optymalne dla stawu żuchwy i mięśni, to umieszcza nas w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia bólu twarzy lub jej okolic (szyi, karku, pleców). Może również być przyczyną szybkiego zużywania się zębów (uszkodzenia, wyłamania, ścieranie), a nawet całkowitego ich wypadania.
Deprogramator Koisa dzięki wyłączaniu kontaktu zębów uczestniczących w procesie żucia leczy pamięć mięśni zagryzania w złej pozycji (częste w zgryzie nawykowym). Pozwala to dolnej szczęce przyjąć bardziej wygodną pozycję. Ta zrelaksowana pozycja dolnej szczęki jest niezbędna do dalszego projektowania leczenia, a jej wymiernym i niemal natychmiast odczuwanym efektem jest najczęściej już na tym etapie zmniejszenie dolegliwości bólowych.

Jak długo trzeba nosić deprogramator Koisa?

W zależności od indywidualnych warunków pacjenta, stomatolog zaleca noszenie deprogramatora Koisa na okres od tygodnia do miesiąca. W okresie użytkowania można go wyjmować z jamy ustnej jedynie na czas spożywania posiłków oraz mycia zębów.

Czy deprogramator Kosia będzie mi przeszkadzał?

Jest on zaprojektowany tak, aby być możliwie komfortowym podczas użytkowania w jamie ustnej. Początkowo niewielkie trudności może sprawiać mówienie, ale pacjent szybko się przyzwyczaja. Niektórzy mogą odczuwać bolesność mięśni biorących udział w procesie żucia, która mija w momencie ustawienia żuchwy w pozycji zrelaksowanej.

Jeśli nie będę kontynuować leczenia po noszeniu deprogramatora Koisa, czy mój zgryz będzie zmieniony?

Nie ma takiej możliwości. Po kilku godzinach od zaprzestania noszenia deprogramatota Koisa, system żujący powróci do nawykowego (poprzedniego) sposobu gryzienia.

W jaki sposób należy dbać o deprogramator Koisa?

Najlepiej jak o własne zęby. Deprogramator należy czyścić pastą do zębów i spłukiwać ciepłą wodą każdorazowo przy myciu zębów. Do przechowywania niezbędne jest specjalne zamykane pudełko (jak na aparat ortodontyczny ruchomy), posiadające specjalne wentylujące otwory.

Czy deprogramator bardzo zmieni mój sposób gryzienia?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Każdy przypadek jest inny - tak jak inne jest ewentualne leczenie po ustaleniu problemu pacjenta. Często jednak zmiany w zgryzie są niewielkie, natomiast poprawa czucia gryzienia jest bardzo komfortowa dla pacjenta.

Diagnozowanie pacjenta

Najważniejsza jest kompleksowa diagnoza, obejmująca wszystkie problemy pacjenta - szczególnie przed rozległym leczeniem protetycznym, przebudową zwarcia lub ortodoncją. Dlatego właśnie w naszej przychodni lekarze opracowują plan leczenia dopiero po uzyskaniu kompletu informacji ze wszystkich przebytych konsultacji pacjenta (w przypadku wskazań medycznych) oraz przeprowadzeniu pełnej deprogramacji pacjenta. Współpraca lekarzy gwarantuje powodzenie dalszego leczenia.

Deprogramowanie pacjenta - na czym polega?

Cały proces deprogramacji wymaga ok. 3-5 wizyt w naszej przychodni. Składa się z kilku etapów:

1. BADANIE + wyciski. Badanie zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych polega na obszernym wywiadzie z pacjentem na temat jego dolegliwości i problemów. Często konieczne jest wykonanie zdjęcia pantomograficznego oraz zdjęć rtg stawów w zwarciu i rozwarciu szczęk, które uwidaczniają kości, ich zwyrodnienia, złamania czy zmiany nowotworowe. Stomatolog może również zmierzyć linijką, jak szeroko pacjent może otworzyć usta Jeśli badanie wykaże, iż niezbędna jest korekta zwarcia obu szczęk pacjenta, lekarz pobierze wyciski szczęki i żuchwy pacjenta, na podstawie których wykonuje się w laboratorium protetycznym deprogramator Koisa.
2. DEPROGRAMATOR. Jest on pierwszym i niezbędnym punktem w przypadkach wymagających pełnej rekonstrukcji zgryzu. Tę ruchomą platformę pacjent nosi na podniebieniu od tygodnia do miesiąca, z przerwą na mycie zębów oraz jedzenie. Tyle czasu wystarcza zazwyczaj na deprogramację.
3. REJESTRACJA ZGRYZU w oparciu o DFA, czyli analizator zębowo-twarzowy. Umożliwia on przeniesienie informacji odnośnie twarzy pacjenta i jego zgryzu po deprogramacji do artykulatora.
   Na tej wizycie wykonywane są również wyciski do wykonania modeli diagnostycznych (już po noszeniu deprogramatora), które są niezbędne do ustalenia prawidłowego, docelowego zgryzu pacjenta.
4. ANALIZA ZWARCIA. Polega na ocenie i sprawdzeniu prawidłowego rozłożenia sił i kontaktów zwarciowych na powierzchni zębów, jak również na ocenie prawidłowego funkcjonowania aparatu żucia. Odbywa się na podstawie zdjęć radiologicznych i cyfrowych fotografii twarzy pacjenta z analizatorem zębowo-twarzowym DFA, a przede wszystkim w oparciu o gipsowe modele zębów po deprogramacji umieszczone w artykulatorze. Artykulator w pewnym uproszczeniu stanowi symulator ruchów żuchwy pacjenta i pracy stawówi pozwala na rejestrację relacji przestrzennej zębów w stosunku do pozostałych elementów czaszki - w szczególności stawów skroniowo-żuchwowych.
5. PLAN LECZENIA. Jest to pisemne opracowanie, na podstawie wykonanej analizy zgryzu pacjenta, optymalnego sposobu leczenia, którego celem jest korekta zwarcia zębów jamie ustnej oraz skuteczne wyeliminowanie wszelkich dolegliwości ze strony stawu skroniowo-żuchwowego poprzez wybalansowanie, wyrównanie odpowiednich punktowych kontaktów szczęki i żuchwy.

Jak wygląda leczenie po deprogramacji pacjenta?

Po pierwsze - sposób leczenia jest zawsze indywidualny w zależności od problemu pacjenta.

Po drugie - leczenie nie zawsze musi być skomplikowane. W niektórych przypadkach wystarczy wykonanie właściwej odbudowy zębów (lub jej korekta), ekstrakcja zębów ósmych czy zlikwidowanie problemów z dziąsłami poprzez odpowiednią higienę i zabiegi stomatologiczne.

Po trzecie- leczenie stomatologiczne:

• Zachowawcze - zmiana kształtu i wielkości zębów poprzez właściwą odbudowę zęba, wymianę wypełnień.
• Protetyczne - w przypadku braków zębowych wykonanie koron, mostów; często powiązane z leczeniem implantologicznym. Dzięki deprogramacji Koisa prace protetyczne są precyzyjniejsze, lepiej dostosowane do zgryzu i zdecydowanie dłużej funkcjonują w jamie ustnej.
  Lekarz może zalecić również szyny okluzyjne - plastikowe nakładki nazębne lub podjęzykowe na noc lub/i na dzień, które pozwolą na odpowiednie ułożenie szczęk wobec siebie. Uniemożliwiają tym samym zaciskanie zębów i napinanie mięśni żwaczowych.
• Ortodontyczne - w przypadku występowania wad zgryzu.
• Periodontologiczne - kiretaże, leczenie recesji dziąseł, szynowanie zębów. Nieprawidłowe warunki zgryzowe mają wpływ na stan dziąsła i kości w obrębie przeciążonych zębów. Dochodzi do obniżenia, odsłonięcia, czasem zaniku dziąsła, a docelowo nadwrażliwości szyjek. Zanik więzadeł między kością a zębem pogłębia kieszonki dziąsłowe. Utrudnia to higienę i doprowadza do stanów zapalnych dziąsła. Dlatego w niektórych przypadkach leczenie paradontozy powinno się rozpocząć od deprogramacji Koisa.
• Chirurgiczne - w przypadku daleko posuniętym zmianom anatomicznym w stawach oraz długo nie poddających się leczeniu bólom w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego.

Zapraszamy do naszych dentystów stomatologów w Piotrkowie Trybunalskim!